Selecteer een pagina
Stress als oorzaak van gewichtstoename en dikker worden

Stress als oorzaak van gewichtstoename en dikker worden

Een van de dingen die ik mijn klanten leer is dat het goed is om eetregels los te laten. Om te stoppen met diëten. Eten niet meer te labelen in goed en fout of gezond en ongezond. En om jezelf toe te staan om alles te mogen eten. Dit zijn dingen die mensen verstandelijk en rationeel vaak ook wel weten. Maar waarbij er dan tóch die angst bestaat om dikker te worden. Om aan te komen.

Als je mijn blog over zelfsabotage hebt gelezen dan weet je dat dit pure zelfsabotage is. Je reptielenbrein, de innerlijke saboteur oftewel je diepgewortelde overtuigingen zaaien angst zodat dit je tegenhoud. Want je weet het wel, maar je doet het niet.

Waarvan denk jij dat je dik wordt?

Je kunt op zo’n moment jezelf afvragen waar die diepgewortelde overtuigingen vandaan komen. En deze tot in de kern aanpakken zodat die je in de toekomst niet meer tegenhouden. Zodat je ook geen angst meer hoeft te hebben.

Maar je kunt het ook op een wat minder diep niveau aanvliegen en dat heb ik gedaan in een van mijn coachingsgesprekken die de inspiratie was voor deze blog en podcast. Omdat er niet altijd waarheid zit in wat je gelooft. Het is soms heel waardevol om te checken of dat die gedachten wel waarheid zijn. Daarom begon ik mijn gesprek met de vraag “waarvan denk jij dat je dik wordt?”. Stel jezelf ook eens die vraag.

De antwoorden die gegeven werden:

  • Eten, met name ongezond eten
  • Stress
  • Te weinig bewegen
  • Medicatie
  • Bepaalde ziektes
  • Disbalans in hormonen

En zo zijn er nog twintig dingen te bedenken waar je allemaal van kunt aankomen. De antwoorden van mijn klanten gaven heel mooi aan dat ze vooral aan eten denkt als het gaat om aankomen. En dat geldt misschien voor jou ook wel. En daarom is dat ook het enige ding waar je mee aan de slag gaat wanneer je ontevreden bent over jezelf en af wilt vallen. Daarom wil ik je graag uitleggen wat stress doet met je lijf en je gewicht en je relatie tot eten.

Twee verschillende soorten stress

Stress betekent niks anders dan spanning of druk. En stress is niet per definitie ongezond. Je hebt soms stress nodig om goed te functioneren.

Korte stress

Denk bijvoorbeeld aan de stress die je kunt voelen voordat je een examen hebt. Die stress maakt adrenaline los in je lijf en daardoor ben je scherper en meer gefocust. Dat is functioneel. Deze stress komt voort uit je reptielenbrein die er is om te overleven.

Het is dezelfde stress die je ervaart wanneer je bijvoorbeeld bijna aangereden wordt. Je schrikt heel snel en springt achteruit. Ook dan komt die adrenaline vrij die ervoor zorgt dat je gefocust en adrem reageert. Deze korte stress is heel erg belangrijk en functioneel in je leven. Het zorgt voor alertheid en concentratie. Wanneer de spannende situatie voorbij is neemt ook de spanning weer af.

Langdurige stress

Als stress heel lang duurt dan wordt het een ander verhaal. Bij langdurige stress kun je bijvoorbeeld denken aan het afgelopen jaar. De pandemie waar we met zijn allen in zitten. Maar bij langdurige stress kun je ook denken aan stress die je bijvoorbeeld op je werk ervaart. Of de stress die je ervaart als je een jonge moeder bent met een pasgeboren baby. Of stress door relatie problemen.

Het kan zelfs zo zijn dat je niet eens in de gaten hebt dat je last hebt van langdurige stress. Wanneer je bijvoorbeeld onzekerheid ervaart over de toekomst. Of met enige regelmaat piekert over de gezondheid van mensen die je lief hebt. Of over de leerprestaties van je kinderen. Of bijvoorbeeld wanneer je baan op de tocht staat.

Je lichaam maakt dan geen adrenaline aan, maar je bijnieren maken dan het hormoon cortisol aan. En cortisol wordt ook wel het stress hormoon genoemd. Zo zorgt cortisol ervoor dat er een honger gevoel ontstaat. Zodat je extra trek krijgt in eten. Maar cortisol zorgt ook voor meer vetopslag rond je buik. Dus die sluimerende stress heeft absoluut, zonder dat jij het door hebt, invloed op je lichaam.

Draagkracht versus draaglast

Wanneer het om stress gaat haal ik altijd het voorbeeld ervan van draagkracht versus draaglast. Dat is een balans die je voor jezelf kunt opmaken. Bijvoorbeeld door het in een schriftje in een tabel te verwerken. Ga na voor jezelf wat is nou mijn draagkracht? Hoeveel kun je dragen? Wat zorgt ervoor dat jij je sterker voelt, zelfverzekerder? Durf je makkelijk hulp te vragen? Ben je een optimist? Ben je goed in grenzen bewaken? Wat zijn de fijne situaties die voor draagkracht zorgen?

En aan de andere kant van die balans heb je draaglast. Waar heb je last van? En vaak zijn dat dingen die je niet perse zelf kunt veranderen. Denk aan deze corona pandemie. Of een conflict op je werk. Het gaat er dan ook niet perse om hoe je jouw draaglast kunt verlagen, maar wel hoe je de draagkracht kunt vergroten zodat jouw draaglast automatisch kleiner wordt.

Zou je meer willen weten over wat stress met je lichaam doet? Het boek “Vet Belangrijk” van Mariette Boon en Liesbeth van Rossum geeft daar duidelijke uitleg over!

In Podcast 31 “Wat heeft stress met gewichtstoename te maken” vertel ik meer over hoe je om kunt gaan met stress en wat voor invloed dit heeft op je gewichtstoename.

Deel deze blog:

Ter info: sinds september 2022 ben ik gestopt met coaching voor mensen die worstelen met eetbuien, lichaamsacceptatie en intuïtief eten.

Help! Ik heb altijd honger!

Help! Ik heb altijd honger!

Je bent net klaar met avondeten. Eigenlijk heb je wel genoeg gehad. Tenminste, normale mensen hebben meestal genoeg aan één bord. Maar jij hebt een half uurtje na het eten ALWEER trek. Het lijkt wel of jouw maag een bodemloze put is die voortdurend eten nodig heeft. De hele dag door denk je aan eten. Dat is misschien ook wel de aanleiding voor jouw eetbuien. Je zou je kunnen afvragen of je wel genoeg eet, maar daar twijfel je eigenlijk niet aan. Het maakt het in ieder geval lastiger om alle verleidingen van eten om jou heen te weerstaan.

Hormonen

De kans is aanwezig dat jouw hormonen uit balans zijn en dat je last hebt van je hongerhormoon Ghreline. In mijn vorige blog ‘Wat is het verschil tussen vol en verzadigd?’ schreef ik over het verzadigingshormoon Leptine. Dit hormoon vertelt je wanneer je verzadigd bent. De tegenhanger van dit hormoon is het honger-hormoon Ghreline.

Balans

Wanneer al je voedsel je maag heeft verlaten, wordt er door je maag, via je bloedbaan, het hormoonstofje Ghreline afgegeven. Dat stofje reist in je lichaam naar je hersenen om daar vervolgens het signaal af te geven dat de maag leeg is en dat er weer voedsel in moet komen. Zo ontstaat het hongergevoel. Is je maag weer gevuld, dan stopt de aanmaak van Ghreline en dan start de aanmaak van Leptine (die je hersenen het seintje geven dat je genoeg hebt gehad). Leptine en Ghreline vormen (in principe) samen een mooie balans.

Uit balans

Wanneer je voortdurend het hongergevoel hebt, is de kans groot dat deze hormonen uit balans zijn. Dat kan o.a. komen doordat je veel voedsel eet dat te snel verteert in je lijf. Daardoor is je maag sneller leeg, heb je meer honger en eet je meer dan je nodig hebt (door bijvoorbeeld een eetbui of snaaien). Slechte nachtrust, stress en onregelmatig eten zorgen er ook voor dat je overmatig Ghreline aan kunt maken.

Gevecht met je lijf

Je snapt nu hopelijk ook dat je door te diëten (minder te eten, dus vaker een lege maag) ook meer Ghreline aanmaakt. Met als resultaat dat je nóg meer honger krijgt. Het is dus niet gek dat je een dieet niet goed vol kunt houden. Dat heeft niks te maken met wilskracht of doorzettingsvermogen. Jouw lichaam is bij jouw geboorte een perfect systeem dat heel goed in balans kan blijven, als jij gewoon luistert naar de signalen die het afgeeft. Maar zodra je met diëten, lijnen en eetregels zelf aan je lijf gaat ‘sleutelen’, zal het lichaam een tegenreactie geven. Je belandt als het ware in gevecht met je lijf en dat gevecht ga je nooit winnen. Het gevolg van diëten en lijnen is dat je lijf overmatig Ghreline gaat produceren om jou te vertellen dat je meer moet eten.

Gewicht

Naast het afgeven van een hongergevoel zorgt overmatige aanwezigheid van Ghreline er ook voor dat je een lagere energieverbranding krijgt. Naast de continue honger is het dus lastiger om overmatig energie (vet) te verbranden. Niet alleen in het moment dat je aan het lijnen of diëten bent, maar zelfs járen daarna. Is het dus alweer 5 jaar geleden dat jij jouw laatste crash-dieet hebt gehad en heb je gezworen dat je noooooit meer gaat lijnen? Dan kun je nu nog steeds last hebben van je honger-hormoon en een trage verbranding.
Heb jij opgroeiende kinderen? Laat je kind daarom nooit en te nimmer op dieet gaan. Daar krijgt hij/zij in het latere leven alleen nog maar meer last van! Ook al denk je dat het voor de korte termijn de juiste oplossing is. Dat is het niet!

Wat nu?

Er zijn veel mensen die last hebben dat voortdurende hongergevoel en die lage energie-verbranding omdat ze vroeger ooit op dieet zijn geweest (of nu nog steeds lijnen). Vooropgesteld zijn er meer verschillende redenen om altijd maar trek te hebben. Bijvoorbeeld wanneer je een emotie-eter of een lijngerichte eter bent.
Wil je weten wat voor type eter jij bent? Download dan de gratis test.
Ongeacht het soort eetbuien of snaaibuien die je hebt, kan er een soort vicieuze cirkel ontstaan waarbij de hormonen Ghreline en Leptine uit balans raken. Gelukkig zijn er wel een paar manieren om de productie van Ghreline in jouw lijf te beperken, zodat het hongergevoel een beetje minder kan worden.

1. Zorg voor goede nachtrust

Eén slechte nacht kan al invloed op je hongerhormoon hebben. Zorg dat je voldoende slaapt en dat je ook diep slaapt. Neem verduisterende gordijnen in je slaapkamer, slaap op een goed matras en zorg voor voldoende frisse lucht.

2. Verminder stress en ontspan regelmatig

Stress zorgt voor een verhoging van het hormoon Cortisol. Dit hormoon zorgt ervoor dat de eetlust toeneemt. Door verhoogde Cortisol heb je meer trek in calorierijk voedsel. Wanneer we zin hebben in comfort-food of emotie-eten is het Cortisol vaak te hoog. Niet handig in combinatie met te hoge Ghreline.

3. Eet langzaam verteerbaar voedsel

Hierdoor blijft je maag langer gevuld en kunnen je hormonen beter in balans komen. Langzaam verteerbaar voedsel is o.a. eiwitrijk voedsel, gezonde vetten, volkoren producten, vezels en noten en zaden. Het allerbelangrijkst is dat je eiwitten, (langzame) koolhydraten en (gezonde) vetten in balans zijn en dat je elke dag gevarieerd eet.

4. Vermijd lightproducten en zoetstoffen

Kunstmatige zoetstoffen zijn heel slecht voor je lichaam omdat ze allerlei ‘valse’ signalen afgeven. Ze verstoren je eetlust dus je kunt deze maar beter vermijden.

5. Eet met regelmaat

Door je lichaam te laten wennen aan een gestructureerd patroon, zal het minder snel Ghreline af gaan geven. Dit kost tijd omdat je lichaam moet wennen. Eet dus in ieder geval je ontbijt, lunch en avondeten op vaste tijden. Je lijf leert dat het om 18.00 uur eten krijgt en zal van te voren minder Ghreline gaan produceren. Dit kan helpen om minder eetbuien en snaaibuien te hebben.
Deze tips kunnen je helpen om je Ghreline-productie te verlagen, met een positief effect op je hongergevoel. Als je dagelijks kampt met een voortdurend hongergevoel kunnen er meerdere aanleidingen zijn. Als emotie-eter of verleidings-eter verdwijnen je eetbuien niet door alleen je Ghreline-hormoon te verlagen. Je mag altijd contact met mij opnemen om te bespreken wat jou nog meer kan helpen om je eetbuien en snaaibuien aan te pakken.

Deel deze blog:

Ter info: sinds september 2022 ben ik gestopt met coaching voor mensen die worstelen met eetbuien, lichaamsacceptatie en intuïtief eten.

Wat is het verschil tussen vol of verzadigd?

Wat is het verschil tussen vol of verzadigd?

Wanneer je vol zit of verzadigd bent, geeft je lichaam aan dat je in principe op dat moment genoeg hebt gegeten. In deze blog wil ik je het verschil tussen beiden uitleggen omdat het ene goed voor je lijf is en het andere niet.

Vol

Als je vol zit van de maaltijd, dan voel je dat in je maag. Je maag is letterlijk vol gevuld met eten. Dat kan je een opgeblazen gevoel geven of zelfs misselijk maken. Misschien herken je dit gevoel bijvoorbeeld na een kerstdiner. Dat je graag de knoop van je broek open maakt om uit te buiken. Dit volle gevoel is ook herkenbaar voor mensen die last hebben van eetbuien. Zowel emotie-eters als lijngerichte-eters en verleidingseters kunnen zich letterlijk vol ‘vreten’. Dat kan door verschillende redenen komen. Het kan zijn dat je als emotie-eter de stress of frustratie weg eet. Dat je als verleidingseter simpelweg de verleiding van het eten in huis of op tafel niet kunt weerstaan of dat je als lijngerichte eter (als jojo-er) je lichaam in een ‘hongersnood’ hebt laten zijn waardoor je lichaam de dringende behoefte aan voeding laat merken door het hebben van een eetbui. Vaak voel je je moe, futloos en ‘grumpy’. Eén ding is zeker: je hebt door je ‘verzadigingsgevoel’ heen gegeten.
Ben jij benieuwd welke type eetbuien jij het meest hebt? Download dan de test ‘Welk type eter ben jij?’

Verzadiging

Verzadiging is wanneer je lichaam je aangeeft dat je genoeg hebt gehad, zonder een propvolle maag te hebben. Je kunt het gevoel hebben dat je genoeg hebt gehad, dat je niets meer extra hoeft en je daarna nog fit en energiek voelen. Het verzadigingsgevoel helpt je bijvoorbeeld om die zak chips voor de helft terug de kast te leggen, zonder dat je de behoefte hebt om die zak meteen in 1x leeg te eten.
Wanneer je eet, komen er allerlei processen op gang in je lichaam. Bedenk maar eens dat het water je in de mond kan lopen wanneer het eten op tafel komt. Dit is een proces waarbij je lichaam speeksel met enzymen vrijmaakt die belangrijk zijn in het ‘verteringsproces’. Daarom wordt je ook aangeraden om niet te drinken terwijl je eet. Er zijn tientallen verschillende processen gaande in je lichaam en één zo’n belangrijk proces heeft te maken met je hormonen die het verzadigingsgevoel regelen.

Leptine

Wanneer je voedsel eet, wordt er in je vetcellen het verzadigingshormoon Leptine aangemaakt. Leptine wordt via je bloedbaan naar je hersenen gestuurd om daar het signaal af te geven dat je voldoende voedsel hebt binnen gekregen. Dit proces duurt gemiddeld 20 minuten. Daarom is het belangrijk dat je rustig en met aandacht eet. Hoe meer vet je hebt, hoe meer Leptine er wordt aangemaakt, hoe minder je hoeft te eten. Ik hoor je denken: ‘waarom heb ik dan nog steeds trek?’ of ‘waarom ben ik dan toch aangekomen?’
Leptine kan ook tegen je gaan werken! Wanneer je structureel teveel eet, dus wanneer je lichaam structureel teveel Leptine aanmaakt, kan je brein minder gevoelig worden voor Leptine. Dat noemen we Leptine-resistentie. Je kunt dan ervaren dat je je eigen nooit meer echt verzadigd voelt. Dat kan zorgen voor overgewicht. Je blijft veel eten, er blijft veel Leptine worden aangemaakt en zo wordt een vicieuze cirkel in stand gehouden. Let op: Leptine-resistentie komt vaak voor bij mensen met overgewicht, maar ook slanke mensen kunnen hier last van hebben! Bij slankere mensen zit dit vet vaak tussen de organen ‘verstopt’.

Wat nu?

Het kan dus heel erg lastig zijn om van je eetbuien af te komen als je Leptine-resistent bent. Er wordt vaak gedacht dat voldoende wilskracht je helpt bij het hebben van een gebalanceerd eetpatroon, maar je lijf kan je in dit geval flink tegenwerken. Je kunt hierdoor het gevoel krijgen dat je zelf geen wilskracht hebt, dat je hebt gefaald, dat je zelfs dit niet kunt volhouden en misschien voel je zelfs de wanhoop dat het nooit meer goed kan komen met je eetbuien.
Als je het gevoel hebt dat je je nooit meer verzadigd voelt (niet vol, maar tevreden) en je wil je Leptine-gevoeligheid verbeteren, dan kunnen de volgende tips je hierbij helpen.

1. Eet rustig en met aandacht.

Geef je spijsvertering de tijd om het eten te verwerken zodat de Leptine ook de tijd heeft om in je hersenen het verzadigingsgevoel af te geven. Mindful eten kan hierbij goed helpen.

2. Vermijd suikers en snelle koolhydraten.

Suikers en snelle koolhydraten zorgen ervoor dat er meer insuline wordt aangemaakt en insuline blokkeert het Leptine-signaal. Niet handig als je juist je verzadigingsgevoel weer wil leren voelen.

3. Kies eiwitten en vezels.

Als je last hebt van Leptine-resistentie, kan het helpen om de Leptine-gevoeligheid in je lijf te stimuleren. Dat kan door eiwitten en vezels te eten. Deze verhogen de Leptine-gevoeligheid waardoor je je weer eerder verzadigd zult voelen. Ook bladgroenten hebben een positief effect op Leptine-gevoeligheid.

4. Blijf in beweging.

Beweging is voor je hele spijsvertering, hormoonhuishouding en bloedcirculatie goed. Het brengt de hormonen sneller in balans. Moet je dan meer gaan sporten? Niet persé. Een dagelijkse wandeling van 30 minuten geeft al heel veel gezondheidswinst!

5. Zie dit niet als lijnpoging.

Ga je aan de slag met de bovenstaande tips om je weer verzadigd te kunnen voelen voordat je propvol zit? Bedenk dan goed met welke intentie je dit gaat doen. Doe het vooral omdat je lekkerder in je vel wil zitten en je goed voor je lijf, je verzadiging en je hormonen wilt zorgen. Dat helpt je namelijk beter om de keuzes die je maakt ook vol te houden. Zo ontwikkel je een duurzame leefstijl-aanpassing. Zie je dit als een dieet omdat je een aantal kilo’s wilt afvallen? Dan is de kans aanwezig dat je beland in de vicieuze cirkel van eetbuien en eetregels.
Herken jij je jezelf met dat ‘volle’ gevoel en ben jij voornemens om deze tips toepassen in je dagelijkse leven? Ik hoor het graag van je hoe het gaat, onderaan deze pagina in de reacties.

Deel deze blog:

Ter info: sinds september 2022 ben ik gestopt met coaching voor mensen die worstelen met eetbuien, lichaamsacceptatie en intuïtief eten.