gewoonte-eter Archieven - Spicy Pepper Coaching

Hoe kom ik van mijn slechte eetgewoontes af?

door Frouke | jul 1, 2020 | Coaching | 0 Reacties

We hebben ze allemaal wel eens: een slechte eetgewoonte. Snoepjes eten in de auto of tijdens het studeren of elke avond om 21.30 uur een wijntje met wat te snacken voor de tv. En wellicht ben jij het type dat de Ikea nooit verlaat zonder een broodje hotdog of softijsje. Niet omdat je er ècht zin in hebt, maar omdat je er nu toch bent (of omdat je je kind hebt aangeleerd dat het altijd een ijsje krijgt als je bij Ikea bent, oooops). Gewoonte dus eigenlijk. Eetgewoontes kunnen al in hele kleine dingen zitten: het vaste toetje na het eten (terwijl je eigenlijk al genoeg hebt gehad) of altijd weer dat koekje bij de koffie (terwijl je er niet persé zin in hebt).

Gewoontes zijn functioneel

Mensen zijn gewoonte-dieren. Daar gedijen we goed bij. Dan weten we waar we aan toe zijn en dan vormt er zich geen bedreiging. We weten wat er gaat gebeuren en we weten wat we kunnen verwachten. Gewoontes zijn heel functioneel. Alleen zijn slechte gewoontes niet zo heel handig.

Onderzoek

In 2010/2011 is er in op University of Southern California ooit een onderzoek gedaan naar gewoonte-eters. Uit dat onderzoek bleek dat de plek waar je iets eet vaak belangrijker is dan hoe iets smaakt. In dit onderzoek werden bioscoopbezoekers uitgenodigd voor een film met een grote bak popcorn.

“De ene groep kreeg lekkere warme verse gepofte maïs terwijl de andere het moest doen met de restjes van afgelopen week. Na afloop werd er gekeken hoeveel er uit de bakken was gegeten en gevraagd of de testpersonen vaker popcorn aten in de bioscoop. Mensen die niet gewend waren popcorn te eten tijdens de film lieten de oude popcorn staan omdat íe niet lekker was. De groep vaste eters at ook de oude popcorn op.”

Je hersenen leggen een verbinding tussen de locatie en de handeling van iets eten. Zo ontstaan dus vaak gewoontes. Denk maar aan de eerder genoemde situaties: in de auto, bij Ikea, aan je bureau, op de bank voor de tv…

Pavlov

Heb je wel eens gehoord van de hond van Pavlov? De Russische dierenliefhebber Ivan Pavlov was een fysioloog die honden inzette om mensengedrag te onderzoeken.

Pavlov ontdekte dat er een verband kan ontstaan tussen 2 dingen die niets met elkaar te maken hebben. Pavlov had een hond die elke dag eten kreeg. De hond begon al met kwijlen als Pavlov met de voerbak aan kwam lopen. Pavlov voegde er iets extra’s aan toe. Vlak voordat hij de voerbak neerzette, liet hij een belletje rinkelen. Dit herhaalde hij een aantal dagen achter elkaar. Totdat hij een keer met het belletje rinkelde, zonder het eten neer te zetten. Toch ging de hond er van kwijlen, terwijl er geen eten werd neergezet. Het rinkelen van de bel was voor de hond gekoppeld aan eten, waardoor hij ging kwijlen.

Dit noemen ze een geconditioneerde reflex. Een reflex (kwijlen) die gekoppeld wordt aan iets anders (de bel) dat eigenlijk niets met eten te maken heeft. En zo komen onbedoelde patronen en gewoontes tot stand. Ja, ook bij mensen!

Verandering van gewoonte

Stel dat ik nu de komende maand voor jou ga bepalen wat je eet en wanneer je eet. Dan kun je waarschijnlijk nu al bedenken wat voor jou de lastige momenten worden. Meestal zijn dát de gewoonte-momenten. Je merkt het (vaak achteraf) na de vakantie of wanneer je heel druk bent geweest (bijv. een verhuisdag). Dan zijn deze gewoontes even niet aanwezig omdat je dagelijkse structuur dan totaal anders is.

Maar hoe kom je nu van je gewoontes af?

Niet door ze simpelweg af te leren, zoals je waarschijnlijk zou denken. Wanneer je focust op iets af te leren, dan focus je eigenlijk op iets negatiefs. Indirect vertel je jezelf dat je iets niet goed doet, dat iets er niet meer mag zijn. Dat het beter of anders moet. Klinkt heel negatief hè? Als je jezelf vertelt dat iets ‘niet’ meer mag dan is de kans groot dat het kan mislukken en dat je het gevoel krijgt dat je hebt gefaald.

Wat je beter kunt doen is je negatieve gewoonte ‘overschrijven’ (net als bij een computer) door een nieuwe, positieve gewoonte. Ga maar eens bij jezelf na wat je zou voelen als je je zou focussen op het aanleren van iets nieuws. Als je je zou richten op een nieuwe gewoonte. In plaats van snoepen tijdens het autorijden, liedjes van de radio meezingen. Of in plaats van altijd maar een toetje na het eten, even te voelen of je nog wel een toetje zou willen. Dit geldt natuurlijk ook voor grotere ‘gewoontes’: na het werk niet meteen met de neus de koelkast in, maar met een kopje thee bij het raam gaan zitten, bijvoorbeeld.

Eigenlijk maakt het niet eens zoveel uit wát je nieuwe gewoonte wordt, als je je maar focust op dat je jezelf iets nieuws aan het aanleren bent. Iets nieuws leren kan namelijk nooit fout gaan, je kunt daar niet in falen. Je bent aan het leren dus elke keer weer kun je dit opnieuw oppakken. Iets nieuws leren is ook gewoon veel leuker dan iets stoms afleren.

Neem de tijd

Nog even een handig feitje: je hersenen (met name je reptielenbrein) heeft zo’n 42-90 dagen nodig om een nieuwe gewoonte aangeleerd te krijgen. Verwacht dus niet van jezelf dat je dit binnen 1 week onder controle hebt. Zo werkt het namelijk niet in de hersenen. Ook gaan je hersenen (weer dat reptielenbrein) weerstand bieden tegen jouw nieuwe gewoonte. Probeer die weerstand te zien als iets goeds, dat er daadwerkelijk iets aan het veranderen is. Je reptielenbrein zal proberen jouw gedachten en gevoelens te beïnvloeden. Dus probeer daar niet in mee te gaan en blijf je ‘gezonde’, rationele verstand gebruiken.

Deel deze blog:

Ben jij, net al ik, ook zo fan van zelfhulp-boeken? Ik heb er heel veel gelezen en heb mijn persoonlijke life-savers voor je in een lijstje gezet. Thema's: eetbuien, zelfliefde en body positivity (lichaamsaccepatie). Hier vind je mijn boekentips!

Ter info: sinds september 2022 ben ik gestopt met coaching voor mensen die worstelen met eetbuien, lichaamsacceptatie en intuïtief eten. Tot en met februari 2023 begeleid ik enkel nog het Intuitief Eten Intensive Groepsprogramma. Je kunt wèl bij mij terecht voor Human Design.

Wat is een eetbui?

door Frouke | nov 18, 2019 | Eetbuien | 0 Reacties

Als coach voor mensen die last hebben van eetbuien en emotie-eten, krijg ik vaak de vraag wat nou eigenlijk een eetbui is. In deze blog leg ik je uit wat ìk persoonlijk vind dat eetbuien zijn.

Maar eerst wil ik je laten lezen wat Wikipedia er van vindt:
Een eetbui (informeel ook vreetbui genoemd) is een moment waarop mensen een grote behoefte hebben aan eten. Een triviale oorzaak is dat men gewoon trek heeft, maar meestal is er een psychologische reden: men is bijvoorbeeld boos, geïrriteerd of erg verdrietig. Wanneer de eetbuien aanhouden of met een psychologische reden gepaard gaan, is er meestal sprake van een eetstoornis die kan uitmonden in boulimia of een eetbuistoornis, ook wel Binge Eating Disorder. Tevens kunnen eetbuien als bijwerking van medicatie voorkomen, of bij het gebruik van marihuana.

Eetbuien kun je dus globaal op 2 manieren bekijken. De omvang van de eetbui en de achterliggende reden van de eetbui.

Hoeveel moet je eten om een eetbui te hebben?

Een eetbui bestaat over het algemeen altijd uit calorierijke producten zoals chips, koek, snoep, taart, cake, ijs, chocolade, fastfood etc. Persoonlijk ben ik van mening dat jij zelf in kan schatten wanneer je teveel eet. Voor de één is een hele zak chips al een eetbui en voor de ander is een eetbui pas compleet als daar nog 2 pakken koeken en een reep chocolade achteraan gegaan zijn. Laat je dus nooit door iemand wijsmaken dat jij heus geen eetbui hebt gehad wanneer jij dat wel vindt (of andersom natuurlijk).

Objectieve eetbui

In de wetenschap is een objectieve eetbui een eetbui waarvan niet alleen jij, maar ook je omgeving vindt dat er binnen een korte tijd (2 uur) overdreven veel voedsel wordt gegeten. Dit kan dan oplopen tot 10.000 Kcal

Subjectieve eetbui

Een subjectieve eetbui is een eetbui waarvan jij persoonlijk vindt dat het een eetbui is. Dat kan dus al 1 zak chips zijn. Dat is nog geen ‘abnormale’ hoeveelheid. De hele dag door snaaien zou je ook als subjectieve eetbui kunnen zien. Je eet gedurende de dag kleine beetjes wat opgeteld bij elkaar een grote hoeveelheid voedsel is, maar je doet er langer over dan 2 uur. Dit die je vaak bij mensen met maagverkleiningsoperaties Gastric Sleeve of Gastric Bypass.

Een eetbui is een eetbui wanneer jij daar achteraf last van hebt door schuldgevoelens, schaamte, boosheid, verdriet of angst. Dat je je schaamt voor de hoeveelheid die je hebt gegeten of dat je boos op jezelf bent omdat je je niet in hebt kunnen houden bijvoorbeeld.

Het komt voor dat een eetbui zoveel impact heeft dat je daarna gaat compenseren door bijvoorbeeld het ontbijt, de lunch of het avondeten over te slaan. Dit kun je beter niet doen omdat het overslaan van maaltijden weer nieuwe eetbuien uit kan lokken. Sommige mensen gaan compenseren door laxeermiddelen te slikken, overdreven te gaan bewegen en sporten of proberen na een eetbui te braken. Als je in deze mate compenseert, spreken we van de eetstoornis Boulimia.

Een gezonde eetbui

In mijn ogen kun je ook een eetbui hebben van ‘gezonde’ producten. Wanneer ik (toen ik nog last had van eetbuien) geen calorierijke producten meer in huis had maar wel enorme trek had, kon ik ook een pak rijstwafels leeg eten of crackers met kaas vreten. Het gebeurde me soms zelfs dat ik een vreetbui van fruit had. Kun je je daar achteraf schuldig over voelen? Ja, ik wel… Want ik zat dan zo propvol dat ik krom op de bank lag van buikpijn. En de verveling die ik ‘weg at’ was niet verdwenen.

Waarom heb je eetbuien?

Zoals Wikipedia al zegt: je hebt een eetbui omdat je behoefte hebt aan eten. Dat kan door medicijnen of drugs komen, maar ook door psychologische factoren. Ik wil daar zelf nog aan toevoegen dat je ook eetbuien kunt hebben na alcoholgebruik, door erfelijke en biologische factoren (zoals je hormonen of bloedsuikerspiegel) en door gewoontes (bijv. door je opvoeding, het voorbeeld van je ouders).

Het is goed om te onderzoeken wat bij je een onderliggende oorzaak kan zijn. Het heeft mij heel erg geholpen om hiervoor in therapie te gaan. Dat was in 2006, toen er nog niet zoveel hulp voor eetbuien was. Inmiddels zijn er veel verschillende manieren, naast therapie, om je eetbuien te onderzoeken; zelfhulpboeken, coaching, cursussen en workshops. Omdat eetbuien vaak gaan over je gedachten, gevoelens en gedrag is het altijd goed om hulp te zoeken zodat iemand jou bewust kan maken van jou eet- en gedachtenpatronen. Coaches zijn hier heel goed in.

Naast deze onderliggende oorzaken is het ook aan te raden om te onderzoeken wàt voor soort eetbuien je hebt. De eetbui die je onderweg van je werk naar huis hebt kan namelijk een hele andere eetbui zijn dan die je ’s avonds 30 minuten na het eten hebt. De eetbui ‘s middag kan voortkomen uit emotie-eten en de eetbui ’s avonds kan voortkomen uit gewoonte-eten. Wil je hier meer over lezen? Dat kan in de blog: ‘emotie-eter of verleidingseter.

Ik heb onderzocht dat er 4 verschillende soorten eetbuien zijn: Emotie-eten, gewoonte-eten, lijngericht-eten en verleidings-eten. Ben je benieuwd welk type eter jij bent? Maak dan de gratis test.

Vind jij dat jouw eetbuien een probleem voor je zijn, dat je ze niet alleen kunt oplossen en wil je graag hulp van mij om definitief een einde te maken aan jouw eetbuien? Stuur me dan gerust een vrijblijvend bericht. Dan kunnen we samen bespreken wat de beste hulp voor jou is.