Dit artikel is geschreven door Laura van Horik voor vrouw.nl
Zo’n 180.000 Nederlanders hebben een eetbuistoornis. Pas sinds 2013 is dit een officieel erkende psychische stoornis. Eetbuiencoach/gewichtsconsulent én ervaringsdeskundige Frouke van Overveld (39) van Spicy Pepper Coaching praat ons bij.
Frouke: „Als je een eetbuistoornis hebt, houdt dat in dat je voor een periode van minimaal drie maanden achter elkaar en minimaal drie keer per week in korte tijd heel veel eet. Dit doe je zonder het te compenseren. Bij boulimia zie je dat mensen gaan overgeven of extreem gaan sporten. Dat is bij een eetbuistoornis niet het geval. Een ander belangrijk verschil is dat je bij deze stoornis echt het gevoel hebt dat je er geen controle meer over hebt.”
Ervaringsdeskundige
Frouke is ervaringsdeskundige: zij vond van haar 13de tot haar 26ste troost in eten en ontdekte pas later dat dit voortkwam uit een eetbuistoornis. Het duurde uiteindelijk vier jaar voor zij het onder controle had. „’Snoepen, snacken, snaaien’, noem ik het altijd. Doordat mensen met deze stoornis alles heel snel eten, voelen ze niet wanneer ze vol zitten. Ze distantiëren zich als het ware van hun lijf, en eten door hun verzadigingsgevoel heen.”
Vaak heeft de persoon die een eetbuistoornis heeft, hier geen weet van. Opmerkelijk, want tegelijkertijd is het de meest aanwezige eetstoornis in Nederland. „Het is de grootste, maar ook meest onbekende eetstoornis. Veel mensen die eetbuien hebben, denken dat ze de enige zijn en schamen zich ervoor. Ze denken dat anders eten of diëten de enige oplossing is.”
Dieet
„Het ene na het andere dieet wordt geprobeerd, in de hoop dat dat eetbuien buiten de deur houdt. In werkelijkheid houdt afvallen je juist in de greep van eetbuien. Een eetstoornis gaat namelijk niet over wát je eet, maar waarom je eet.”
Je zou het daarom ook wel mentale kortsluiting kunnen noemen, zegt Frouke. ,,Een eetbuistoornis is echt een psychische stoornis. Maar liefst 60% van de mensen met deze stoornis heeft ook last van een depressie. Dat is niet gek; als je zó met eten worstelt, kun je behoorlijk depressief raken. En soms is het andersom: dan kan een depressie juist de aanleiding zijn voor eetbuien.”
Onstabiele thuissituatie
Of je één oorzaak kunt aanwijzen voor een eetbuistoornis? „Nee. Het is een psychische kwetsbaarheid, dus het kan zo zijn dat het in je familie zit. Ook kan het voortkomen uit traumatische ervaringen. In mijn geval werd eten een ’goede vriend’ door een onstabiele thuissituatie en psychologische trauma’s. Want van mijn 13e tot mijn 18e jaar woonde ik in vier verschillende internaten vanwege dus die onstabiele thuissituatie. Mijn ouders scheidden op mijn 6de en mijn moeder heeft mij en mijn broertje vanaf mijn 12de verwaarloosd: ik heb als 12-jarige een half jaar in mijn eentje voor mijn broertje moeten zorgen. Ik zat toen net in de brugklas. Daarom werden we door Bureau Jeugdzorg uit huis geplaatst.”
„Anderen ontwikkelen het nadat ze in een burn-out hebben gezeten, en weer anderen doordat ze vroeger ergens een tekort aan hebben ervaren. Om wat voor reden dan ook hebben zij het gevoel dat ze als kind ergens iets te weinig van hebben gehad. Dat manifesteert zich dan in bijvoorbeeld alles kopen wat ze willen als ze eenmaal uit huis gaan. De basis van zo’n stoornis is hoe dan ook hoe je omgaat met emoties. Je zou eigenlijk kunnen zeggen dat het een manier is om níet met emoties om te gaan, en dat compenseer je door te gaan eten. En het lastige met eten is: je kunt dat natuurlijk niet volledig uitbannen.”
Psychische hulp
Inmiddels bestaan er diverse behandelingen. „Iedereen is anders en doordat de stoornis verschillende oorzaken kan hebben, kun je het niet op één en dezelfde manier behandelen. Mensen met een eetbuistoornis willen het vaak alleen oplossen, maar dat gaat simpelweg niet.”
„Omdat ze specialisten om zich heen moeten hebben die kritisch kijken naar hun (eet)gedrag. Als je jezelf herkent in zo’n stoornis, kun je het beste eerst naar de huisarts gaan en uitleggen dat je geen diëtist wilt maar psychische hulp. Er zijn tegenwoordig genoeg klinieken, (groeps)therapieën en psychologen die hierbij kunnen helpen.”
De relatie met eten moet als het ware worden hersteld, zegt Frouke. „Eten is voor deze mensen zowel vriend als vijand. Eten moet weer functioneel eten worden en jij moet weer kunnen luisteren naar je lijf en van jezelf gaan houden. Dat is lastig, maar zolang je jezelf niet waardevol genoeg vindt, blijf je steeds terugvallen. Doordat je voorbijgaat aan emoties, moet je weer opnieuw in contact komen met je lichaam en gevoel.”
Tips
Hiervoor heeft Frouke een paar tips. „Een goede eerste stap zou zijn: mindful eten. Leer te voelen wanneer je verzadigd bent, zodat je leert op tijd te stoppen. Belangrijk daarbij is het gebruiken van je zintuigen. Wanneer je middenin een eetbui zit, sta dan even stil bij wat er op je bord ligt, hoe dat ruikt en wat je met je handen voelt.”
Dan worden er processen in gang gezet die heel belangrijk zijn bij het gevoel van verzadiging. Als je een hap neemt, proef dan écht even voordat je doorslikt. Kauw een paar keer extra en eet rustiger. Wat mij ook helpt, is af en toe even mijn bestek neerleggen. Dat je er heel even aan herinnerd wordt dat er geen haast is bij eten.”
Deel deze blog:
Ben jij, net al ik, ook zo fan van zelfhulp-boeken? Ik heb er heel veel gelezen en heb mijn persoonlijke life-savers voor je in een lijstje gezet. Thema's: eetbuien, zelfliefde en body positivity (lichaamsaccepatie). Hier vind je mijn boekentips!
Ter info: sinds september 2022 ben ik gestopt met coaching voor mensen die worstelen met eetbuien, lichaamsacceptatie en intuïtief eten. Tot en met februari 2023 begeleid ik enkel nog het Intuitief Eten Intensive Groepsprogramma. Je kunt wèl bij mij terecht voor Human Design.